Хар салхины хүч улам нэмэгдэж байгааг харгалзан шинэ ангилал нэмэх саналыг судлаачид гаргажээ

Уур амьсгалын хямралын улмаас хар салхины хүч маш ихээр нэмэгдэж байгаа тул ангиллыг нэмэгдүүлэх шаардлага үүссэнийг судалгаагаар тогтоожээ.

Одоогоор хар салхийг 1-5 хүртэл ангилалд хуваадаг боловч сүүлийн 10 жилийн хугацаанд болсон таван шуургыг 6-р зэрэглэлийн шинэ ангилалд оруулах ёстой гэж судлаачид үзсэн байна.

“Proceedings of the National Academy of Sciences” сэтгүүлд нийтлэгдсэн шинэ судалгаанд өгүүлснээр хэт халалтаас болж ийм их хар салхи үүсэх магадлал нэмэгдэж байгаа бөгөөд шинэ ангилалд салхины хурд нь 309 км/цаг-ийг давсан бүх хар салхийг оруулах гэнэ.

АНУ-ын Лоуренс Берклигийн үндэсний лабораторийн эрдэмтэн Майкл Вехнер “192 миль/цаг (309 км/цаг)-ийн хурд гэдэг нь ихэнх Ферраригаас хурдан гэсэн үг юм. Үүнийг төсөөлөхөд ч бэрх” гэж хэлжээ.

Вехнер нь Висконсин-Мэдисоны их сургуулийн Жеймс Коссин гэх судлаачийн хамт Саффир-Симпсоны хэмжүүрт шинэ ангилал нэмэхийг санал болгосон байна. Уг хэмжүүрийг 1970-аад оны эхээр барилгын инженер Херберт Саффир болон АНУ-ын хар салхины үндэсний төвийн захирал асан,  цаг уур судлаач Роберт Симпсон нар боловсруулж байв.

Энэ хэмжүүрээр салхины хурд нь 119 км/цаг ба түүнээс дээш тогтмол хурдтай аливаа хар салхийг 1-р ангилалд хамааруулдаг бөгөөд салхины хурд ихсэх тусам ангилал нэмэгддэг.

3 ба түүнээс дээш ангилалд барилга байшин, амь насанд ноцтой хохирол учруулах томоохон хар салхи орох бол хамгийн хүчтэй буюу 5-р ангилалд 252 км/цаг ба түүнээс дээш хурдтай бүх салхийг багтаадаг байна. 2005 онд Нью Орлеансыг сүйрүүлсэн Катрина, 2017 онд Пуэрто Риког сүйрүүлсэн Мариа зэрэг нь 5-р ангиллын хар салхи байжээ.

Гэвч сүүлийн жилүүдэд бүр илүү хүчтэй шуурга дэгдэх болсныг судалгаа харуулж байна. Тухайлбал, 2013 онд Филиппинд 6,000 гаруй хүний аминд хүрсэн Хайян, 2015 онд Мексикийн ойролцоо үүссэн Патрисия хар салхины хурд дээд тал нь 346 км/цаг-т хүрч байжээ.

Веннер “Атлантын далай эсвэл Мексикийн буланд ийм хар салхи хараахан болоогүй байгаа... Би ийм зүйл болохгүй гэж найдаж байна, гэхдээ энэ бол шоо хаяхтай адил юм. Эдгээр шуурга аль хэдийн улам хүчтэй болсон, цаашид ч үргэлжлэх болно гэдгийг бид мэдэж байна.”

Уур амьсгалын нөлөөгөөр хар салхины давтамж нэмэгдээгүй ч сүүлийн дөчин жилийн хиймэл дагуулын ажиглалтаар томоохон шуурганы эрч эрс нэмэгдсэнийг судлаачид өмнө нь ч анхааруулж байсан.

Эх сурвалж: The Guardian