СГЗ Ч.Галсан Хөдөлмөрийн баатар цол хүртлээ

Үндэсний эрх чөлөө, тусгаар тогтнолоо сэргээн мандуулсны түүхт 112 жилийн ойн баярыг тохиолдуулан Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх өнөөдөр төрийн дээд цол, одон, медаль гардууллаа. Энэ үеэр зохиолч Чинагийн Галсан Хөдөлмөрийн баатар цол хүртлээ. 

Ч.Галсан 1944 оны 12-р сарын 26-нд Баян-Өлгий аймгийн Цэнгэл суманд малчин ард Чинагийн хөвүүн болон төржээ. Бага, бүрэн дунд сургууль төгсөөд МУИС-ийн монгол хэл, уран зохиолын ангид суралцаж байгаад Герман улсын Хүмболтын их сургууль дүүргэсэн. МУИС-д герман хэлний багш болон сонин сэтгүүлийн газарт сурвалжлагч, утга зохиолын ажилтан хийж байгаад уран бүтээлээ дагнан эрхлэх болсон.

Уран бүтээл
Уран бүтээлээ дунд сургуульд байхаас эхэлсэн. Анхны зохиол нь Тува туужууд нэрээр 1981 онд герман хэлээр хэвлэгдсэн. Хожим нь Аянгат цагийн тууж, Арван сарын тэнгэр дор тууж болон, Алаг хорвоогийн гэрэл, сүүдэр аян замын тэмдэглэл, Эр хар сур яруу найргийн номуудаа монгол хэлээр хэвлүүлсэн.

Гэрэл зургийг MPA.mn

Монгол хэлээр
Эр хар сур
Аянгат цагийн тууж
Тэнгэрийн зүүд
Ноомой эрийн мөрөөр
Арван сарын тэнгэр дор
Алаг хорвоогийн гэрэл сүүдэр

Англи хэлээр
2004 All the Paths Around Your Yurt (online poetry translation from Alle Pfade um deine Jurte, 1995)
2004 You Will Always Be Untamable (online poetry translation from Nimmer werde ich dich zähmen können, 1996)
2004 Cloud Dogs (online poetry translation from Wolkenhunde, 1998)
2004 Oracle Stones as Red as the Sun: Songs of the Shaman (online poetry translation from Sonnenrote Orakelsteine, 1999)
2004 The Stone Man at Ak-Hem (online poetry translation from Der Steinmensch zu Ak-Hem, 2002)
2006 The Blue Sky: A Novel (translation in print from Der blaue Himmel, 1994)
2007 Beyond the Silence (online poetry translation from Jenseits des Schweigens, 2006)
Герман хэлээр
(Англи орчуулгын гарчигтай хамт)

1981 "Eine tuwinische Geschichte und andere Erzählungen" (A Tuvan Story and other short stories)
1993 "Das Ende des Liedes" (The End of it)
1994 "Der blaue Himmel" (The Blue Sky)
1995 "Ein und zwanzig Tag" (Twenty-One Days)
1996 "Nimmer werde ich dich zähmen können" (Never Will I Tame You)
1997 "Die Karawane" (The Caravan)
1997 "Im Land der zornigen Winde" (In the Land of the Angry Winds, with co-author Amelie Schenk)
1997 "Der siebzehnte Tag" (The Seventeenth Day)
1999 "Die graue Erde" (The Grey Earth)
1999 "Der Wolf und die Hündin" (The Wolf and the Bitch)
2000 "Der weiße Berg" (The White Mountain)
2001 "Dojnaa"
2002 "Tau und Gras" (Dew and Grass)
2004 "Das geraubte Kind" (The Robbed Child)
2008 "Das Menschenwild"
2008 "Die Rückkehr"

Ч. Галсан бол Монголоос уран бүтээлээрээ өрнө дахинтай шууд харилцаж өөрийн гэсэн уншигчидтай болсон цорын ганц зохиолч юм. Түүний зохиолыг Германы алдарт зохиолч Эрвин Штритматер, нэрт эрдэмтэн Эрика Таубе нар өндөр үнэлжээ.