Хачигт халдвараас сэргийлье!

Зоонозын халдварт өвчний дамжуулагчид цуврал 1: ХАЧИГ

Дэлхий дээр 𝟑𝟎𝟎𝟎 гаруй зүйл хачиг бүртгэгдсэн. Эдгээрээс манай оронд 𝑰𝒙𝒐𝒅𝒆𝒔, 𝑫𝒆𝒓𝒎𝒂𝒄𝒆𝒏𝒕𝒐𝒓 төрлийн хачиг тархсан байдаг ба энцефалит, риккетсиоз, боррелиоз өвчний үүсгэгчийг агуулж байх эрсдэлтэй.

- Хачгийн хөгжлийн үе шат нь өндөг, авгалдай, нимф, бие гүйцсэн гэсэн дөрвөн үе шатыг дамжин явагддаг ба хөгжилт нь 𝟐-𝟒 жил үргэлжилдэг. Хөгжлийн үе шат бүрдээ  өвчин үүсгэгчийг дамжуулдаг. Биеийн хэмжээ нь ерөнхийдөө эм  0.5-8.3 мм, эр хачиг 0.2-5.8 мм  байдаг.

- Хаврын урь орсон IV сараас идэвх сэргэж үржил хөгжил нь явагддаг ба V-VI сард хамгийн ихээр тохиолдоно.  Цаг агаар удаан бүрхэг, хүйтэн байгаад дулаарахад хачгийн идэвх огцом нэмэгддэг. Нартай дулаан өдрийн 𝟖-𝟏𝟐, 𝟏𝟕-𝟐𝟎 цагуудад ихээр гардаг. Хачигт хазуулсан болгон халдвар авахгүй гагцхүү өвчин үүсгэгчийг агуулсан хачигт хазуулбал халдвар авна.

Хачгийн тархалттай газруудад явахдаа тод өнгийн, битүү хувцас өмсөх, өөрийн болон бусдын хувцсанд хачиг наалдсан эсэхийг шалгах, ойд өмссөн хувцсаа бүрэн солих, бага насны хүүхдийг хачигт хазуулсан эсэхийг тогтмол шалгаж байх, хачгийг салгаж авах аргыг мэддэг байх, хачиг үргээгч, дайжуулагч бодисыг зөв хэрэглэхийг зөвлөж байна.

Бэлчээрийн хачиг:
Хөвсгөл, Хэнтий, Хангай, Монгол Алтай, Говь-Алтайн нуруу зэрэг Монгол орны бүхий л бүс бүслүүрээр тархсан. Хачигт риккетсиоз өвчний үндсэн дамжуулагч болдог ба ку чичрэг, хачигт энцефалит өвчнийг дамжуулдаг болохыг лабораторийн шинжилгээгээр илрүүлсэн.

Цөл, цөлөрхөг хээрт тохиолддог хачиг:
Монгол Алтай, говийн Алтайн хаяа уулс, цөл, цөлийн хээрийн бүсийн заг, бударгана, харгана бүхий нутгаар тархсан. Крым Конгын цусархаг чичрэг өвчнийг дамжуулдаг байж болохыг Казакстан, Киргизстан, Туркменистан улсын судлаачид тэмдэглэсэн. Монгол оронд ку чичрэг, хачигт риккетсиоз өвчний үүсгэгчийг дамжуулдаг болохыг мал эмнэлгийн судлаачид тэмдэглэсэн байдаг.

Тайгын хачиг:
Ойт хээрийн бүсийн навчит болон шилмүүст ой бүхий Хөвсгөл, Булган, Сэлэнгэ, Төв, Хэнтий аймгийн нутгаар тархсан. Хачигт энцефалит, хачигт боррелиоз, ку чичрэг, анаплазмоз, эрлихиоз өвчний үүсгэгчийг дамжуулдаг. Сэлэнгэ, Булган аймгийн нутгаас цуглуулсан хачгаас хачигт энцефалит, хачигт боррелиоз өвчний үүсгэгчийг ялгаж авсан.